การแปลบันเทิงคดี
(25/04/2559)
บันเทิงคดี หมายถึง งานเขียนประเภทที่ไม่อยู่ในประเภทของงานวิชาการและสารคดีบันเทิงคดีหมายถึงงานเขียนประเภทที่ไม่อยู่ในประเภทของงานวิชาการและสารคดี บันเทิงคดีมีหลายรูปแบบได้แก่ นิทาน นวนิยายเรื่องสั้น บทเพลง บทกวี เป็นต้น ซึ่งบันเทิงคดีเหล่านี้เป็นงานที่สร้างความความสุขความบันเทิง
และสร้างอรรถรสต่างๆให้แก่ผู้อ่านผู้ฟัง ดังนั้นการแปลบันเทิงคดีนั้นจำเป็นต้องแปลให้ความรู้สึกเหล่านี้คงเหลืออยู่เหมือนเดิม
และจะต้องแปลให้มีความหมายใกล้เคียงกับต้นฉบับมากที่สุด โดยการแปลบันเทิงคดีนั้นควรคำนึงถึงองค์ประกอบของงานเขียนแบบบันเทิงคดีและองค์ประกอบด้านภาษาด้วย
บันเทิงคดีมีรูปแบบแตกต่างจากสารคดีทั้งในด้านเนื้อหาและองค์ประกอบทางภาษา การถ่ายทอดสาระความรู้ในงานบันเทิงคดีจะมีจุดประสงค์หลักคือการให้ความบันเทิงแก่ผู้อ่าน
ดังนั้นบันเทิงคดีอาจเป็นการถ่ายทอดจินตนาการของผู้เขียนผสมผสานกับความเป็นจริงของสังคม
ผู้แปลจึงต้องศึกษาและฝึกแปลภาษาแบบบันเทิงคดีอย่างจริงจังโดยต้องคำนึงถึงองค์ประกอบสำคัญ
2 ประการคือ
องค์ประกอบด้านภาษาและองค์ประกอบอื่นๆนั่นก็คือ อารมณ์และท่วงทำนองของงาน
ซึ่งจะต้องสะท้อนออกมาในด้านของภาษา
องค์ประกอบด้านภาษาที่เกี่ยวข้องกับการแปลงานบันเทิงคดีนั้นสามารถแบ่งออกเป็น
3 กลุ่ม
ได้แก่ การใช้สรรพนามและคำเรียกบุคคล การใช้ความหมายแฝงและ ภาษาเฉพาะวรรณกรรม
สำหรับการใช้ความหมายแฝงนั้น
คำศัพท์ในภาษาใดๆๆก็ตามจีทั้งความหมายตรงหรือความหมายตามตังอักษร
และมรคำศัพท์อีกจำนวนมากที่มีความหมายแฝง เช่นคำว่า ไก่ ความหมายตรงตัวคือ
สัตว์ปีกชนิดหนึ่ง แต่มีตวมหมายแฝงคือ หญิงสาวอ่อนต่อโลก และคำว่า chicken ความหมายตรงตัวในภาษาไทยคือไก่ซึ่งเป็นสัตว์ปีกชนิดหนึ่ง
แต่สามารถแปลเป็นความหมายแฝงได้ว่า ขี้ลาดตาขาว ดังนั้น
ในการแปลงานบันเทิงคดีผู้แปลต้องใส่ใจคำศัพท์ทุกตัวรวมถึงต้องใช้ความสามารถ
ปฏิภาณไหวพริบ จิตนาการและวิจารณญาณเพื่อตัดสินว่าคำศัพท์มีความหมายแฝงใดบ้าง
ผู้แปลควรพิจารณาต้นฉบับอย่างรอบคอบ ทำความเข้าใจเนื้อหา และไม่ควรใช้พจนานุกรม 2 ภาษา เพียงอย่างเดียว
และควรค้นหาความรู้จากหนังสืออ้างอิอื่นประกอบด้วย
รูปแบบภาษาเฉพาะของบันเทิงคดีมีหลายรูปแบบ
รูปแบบเฉพาะที่เรียกว่าโวหาร ภาพพจน์ เช่นโวหารอุปมาอุปมัย (simile) อุปลักษณ์
(metaphor) เป็นต้นซึ่งภาษากลุ่มนี้จะสะท้อนวัฒนธรรมต่างๆลงไปในตัวภาษาแต่ละภาษามีวัฒนธรรมเฉพาะของชาติตนที่จนชาติอื่นไม่มี
เมื่อความเป็นเอกลักษณ์ของชาติสะท้อนออกมาในวันภาษาหนึ่งและคนชาติอื่นๆซึ่งมีลักษณะดังกล่าวมานั้นซึ่งอาจไม่เข้าใจหรือเข้าใจผิดได้
ดังนั้นในการแปลภาษาคนนี้ผู้แปลจึงต้องศึกษารายละเอียดของวัฒนธรรมภาษาทั้งในภาษาไปและภาษามาอย่างลึกซึ้ง
โวหารภาพพจน์อาจปรากฏในการเขียนปกติหรือการเขียนเฉพาะอย่างเช่นปรากฏในสุภาษิต คำคม
คำพังเพย โวหารอุปมาอุปไมยเป็นโวหารภาพพจน์ที่ปรากฏบ่อย
โวหารอุปมาอุปไมย
(simile) คือการสร้างภาพพจน์ โดยใช้กลวิธีการเปรียบเทียบเพื่อชี้แจงอธิบายหรือเน้นสิ่งที่กล่าวถึงให้ชัดเจนและเห็นภาพพจน์มากขึ้น ข้องสังเกตของอุปมาอุปมัยทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษมักมีคำที่ใช้เป็นลักษณะเฉพาะ
อย่างเช่น ดัง ดั่ง เป็นดัง เหมือน เปรียบเหมือน เหมือนกับ(ว่า) ราวกับ เปรียบประดุจ
เหมือนดั่ง เสมอ เฉกเช่น และในภาษาอังกฤษ เช่น be
(is,
are, was, were ), be like, as…as โวหารอุปมาอุปไมยทั้งนั้นภาษาไทยและภาษาอังกฤษมักเกี่ยวข้องกับการเปรียบเทียบคำนามกับคำนามและเปรียบเทียบคำกริยากับคำกริยา ส่วนรูปแบบโวหารอุปลักษณ์ (metaphor) หมายถึงการเปรียบเทียบความหมายของ
2 สิ่งโดยนำความเหมือนและความไม่เหมือนของสิ่งหนึ่งเปรียบเทียบมากล่าว เช่น เงินตราคือพระเจ้า เขาเป็นแก้วตาดวงใจของพ่อแม่ สำนวนอุปลักษณ์จำนวนมากมีลักษณะเฉพาะในภาษานั้นๆทั้งนี้
สำนวนอุปลักษณ์เกิดจากความสามารถของนักประพันธ์ในการประดิษฐ์ภาษาขึ้นใช้ในงานระพันธ์ของตน
การแปลโวหารอุปมาอุปไมยและโวหารอุปลักษณ์ที่ปรากฏในภาษาไทยเป็นภาษาอังกฤษ
ผู้แปลต้องคำนึงถึงความจริงบางประการประการแรกคือภาษาใดๆเป็นเครื่องสื่อสารซึ่งถ่ายทอดความหมายและวัฒนธรรมของชาตินั้น
ดังนั้นโวหารอุปมาอุปไมยหรือโวหารอุปลักษณ์ที่มีความหมายเหมือนกันและใช้คำศัพท์เดียวกัน 2
ภาษาจึงมีจำนวนไม่มากนัก
ผู้แปลต้องปรับโวหารเหล่านี้ให้เหมาะสมกับวัฒนธรรมของภาษาแปลโดยยึดหลักรูปแบบภาษาสอดคล้องกันและความหมายเหมือนกันทั้งสองภาษา
ผู้แปลต้องแปล โวหารอุปมาอุปไมยนั้นตามตัวอักษรเท่านั้น
สืบค้นโวหารอุปมาอุปไมยและโวหารอุปลักษณ์ที่ปรากฏในงานเขียนชนิดต่างๆในภาษาแปล
แล้วศึกษาว่าความหมายควรแปลได้ หรือควรตัดทิ้งโดยไม่ให้เสียอรรถรสของต้นฉบับ
งานบันเทิงคดีจะมีจุดประสงค์หลักคือการให้ความบันเทิงแก่ผู้อ่าน
ดังนั้นบันเทิงคดีอาจเป็นการถ่ายทอดจินตนาการของผู้เขียนผสมผสานกับความเป็นจริงของสังคม
ผู้แปลจึงต้องศึกษาและฝึกแปลภาษาแบบบันเทิงคดีอย่างจริงจังโดยต้องคำนึงถึงองค์ประกอบสำคัญ
2 ประการคือ
องค์ประกอบด้านภาษาและองค์ประกอบอื่นๆนั่นก็คือ อารมณ์และท่วงทำนองของงาน
ซึ่งจะต้องสะท้อนออกมาในด้านของภาษาการแปลบันเทิงคดีนั้นจำเป็นต้องแปลให้ความรู้สึกเหล่านี้คงเหลืออยู่เหมือนเดิม
และจะต้องแปลให้มีความหมายใกล้เคียงกับต้นฉบับมากที่สุด
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น